Szlakiem Wielkiej Wojny po wschodniej Polsce

W świadomości niemal wszystkich mieszkańców Polski II wojna światowa zajmuje miejsce szczególe. Nie ma chyba osoby, która by o niej nie słyszała i nie umiała wskazać bodaj daty jej rozpoczęcia. Zupełnie inaczej przedstawia się sprawa jej wielkiej poprzedniczki. Tocząca się w latach 1914-1918 I wojna światowa, nazywana przez jej współczesnych Wielką Wojną ucieka ze zbiorowej pamięci. Choć nie ma sensu porównywać tych dwóch wydarzeń, to warto wiedzieć, że ziemie Polski odegrały w I wojnie światowej bardzo ważną rolę. To właśnie tutaj w ostatnich latach wytyczono Szlak frontu wschodniego I wojny światowej, który przypominać ma o wydarzeniach sprzed 100 lat.

Podstawą do wytyczenia szlaku były doniosłe momenty z historii konfliktu, jakie rozegrały się na terenie Polski. Były to wielka bitwa nad Jeziorami Mazurskimi, funkcjonowanie i obrona Twierdzy Przemyśl, operacja gorlicka oraz marsz I Kompanii Kadrowej z Krakowa do Kielc. Wokół miejsc związanych z tymi wydarzeniami poprowadzono trasy.

Szlak przebiega przez województwo małopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie, łódzkie, lubelskie, podlaskie oraz warmińsko – mazurskie. Miejsca i miejscowości, które się na nim znalazły zostały wyselekcjonowane z kilkuset, w których znaleźć można pamiątki po wielkim konflikcie.

Szlak frontu wschodniego dotyczy wydarzeń, które rozgrywały się w latach 1914 – 1915, od momentu rozpoczęcia wojny do operacji gorlickiej, która spowodowała wycofanie się armii rosyjskiej daleko na wschód. Oprócz jednej trasy łączącej miejsca najważniejsze twórcy przygotowali także pętle tematyczne związane z poszczególnymi epizodami działań wojennych. I tak, tereny od Krakowa po Wielkie Jeziora Mazurskie połączyła oznakowana trasa, od której można robić wypady w celu zapoznania się z historią poszczególnych wydarzeń. W Małopolsce są to na przykład pętla związana z działalnością I Brygady Legionów czy Operacją gorlicką, zaś na Podkarpaciu, z obroną twierdzy Przemyśl.

Oprócz oznakowania, przygotowanie szlaku zawiera także wykonanie tablic informacyjnych oraz wydanie przewodników opisujących wydarzenia I wojny światowej na terenie poszczególnych województw. Wybrani do ich stworzenia autorzy gwarantują wysoki poziom merytoryczny projektu.

Poczesne miejsce na szlaku zajmują galicyjskie cmentarze wojenne, których znajduje się na terenie Małopolski i Podkarpacia prawie 400. Autorzy wybrali te najbardziej reprezentacyjne i najważniejsze aby pokazać niezwykłą akcję, która miała miejsce po przejściu frontu w 1915 roku. Drugim ważnym epizodem upamiętnionym przez szlak jest w południowej Polsce twierdza Przemyśl i jej forty. W ostatnim dziesięcioleciu wiele z nich zostało przygotowanych do zwiedzania, odkrzaczonych i zabezpieczonych. Prowadzą do nich wyraźne oznakowania.

Szlak nie został stworzony tylko dla miłośników historii i militariów. Choć jego tematyka związana jest z wydarzeniami z dziejów Polski, to same obiekty mają też liczne walory krajobrazowe. Cmentarze z I wojny światowej, których nie brakuje na szlaku to często istne perełki małej architektury. Do tego, szczególnie te w województwach małopolskim i podkarpackim są w dużej części pięknie położone w górskim otoczeniu.

Szlak Frontu Wschodniego I wojny światowej jest trasą, która z jednej strony pozwala lepiej poznać historię nieco zapomnianego konfliktu zbrojnego, z drugiej zaś zagłębić się mniej znane rejony Polski, oddalone często od głównych turystycznych traktów. Przebywając w województwach ściany wschodniej warto poświęcić dzień na odnalezienie oznaczeń szlaku i ułożenie wycieczki, którą wytyczą tablice przypominające o konflikcie.