Berat zaliczany jest do najważniejszych atrakcji Albanii. Wpisane na listę UNESCO miasto leżące nad rzeką Osum nazywane jest często „miastem tysiąca okien”. Nazwa ta odnosi się do leżącej na zboczu wzgórza opadającego w dolinę rzeki dzielnica Mangalem zabudowanej tradycyjnymi domami albańskimi, które wyglądają jakby patrzyły w dół swoimi oknami.
Historia Beratu sięga głębokiej starożytności. Założona przez Ilirów osada przechodził następnie w ręce Rzymian, pod panowanie bizantyńskie, bułgarskie i tureckie. Nazywane w starożytności Antipatreą, w okresie bizantyńskim Pulcheropolis, za czasów bułgarskich zmieniło nazwę na Beligrad. Od niej po przekształceniach wywodzi się nazwa Berat.
Zabudowa starej części Beratu przetrwała w bardzo dobrym stanie do dziś. Składają się na nią ruiny stojącego na wzgórzu zamku i opadająca na jego zboczach dzielnica Mangalem. Po drugiej stronie rzeki wznosi się mniej okazała, późniejsza, ale podobnie zabudowana białymi domami albańskimi dzielnica Gorica. Ale o ile, Magnalem ma typowo turystyczny charakter, o tyle w Goricy wciąż toczy się normalne życie. Warto porównać położone na wprost siebie dzielnice by wyrobić sobie własne zdanie o tym, która ma lepszą atmosferę. Oprócz Magnalem i Goricy w Beracie znajdziemy też nową część z licznymi sklepami, meczetami oraz szerokim bulwarem nad rzeką Osum. To dobre miejsce na zjedzenie obiadu lub kolacji ponieważ wzdłuż brzegu ciągną się restauracje i tawerny oferujące dania lokalnej kuchni.
Zwiedzanie Beratu najlepiej zacząć od położonej na szczycie wzgórza twierdzy. Podejście do niej jest dość męczące, ale widoki na miasto i okolicę wynagradzają zmęczenie. Twierdza sięga swoimi początkami czasów iliryjskich, ale była później wielokrotnie przebudowywana. Na jej terenie znajduje się m.in. Muzeum Onufrego, działającego w Beracie w czasach średniowiecznych twórcy ikon, którego sława rozciągała się na całe Bałkany. Muzeum umiejscowione jest w dawnej cerkwi katedralnej Zaśnięcia Matki Bożej, gdzie oprócz oryginalnego wystroju, w tym wspaniałego ikonostasu podziwiać można ikony i przedmioty liturgiczne z różnych epok. Ekspozycja mieści się w samej katedrze oraz w przylegających do niej pomieszczeniach. Wewnątrz kościoła zabronione jest robienie zdjęć.
Na terenie Twierdzy znajduje się jeszcze jedna, mniejsza cerkiew pw. św. Michała. Wzniesiona w stylu macedońskim zwieńczona jest charakterystycznymi kopułami. Niestety budynek w okresie rządów Envera Hodży po II wojnie światowej popadł w ruinę i to, co możemy obecnie oglądać to w dużym stopniu rekonstrukcja. Ale i tak robi wrażenie, tym bardziej, że stoi w miejscu, z którego roztacza się bardzo ładny widok na okolicę. Poza tym, w zamku można też zobaczyć pozostałości meczetu z minaretem oraz licznych zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. Twierdza tworzy coś na kształt miasta w mieście, które kiedyś żyło swoim własnym życiem. Także dziś w przylegających do murów domach mieszkają ich dawni właściciele.
Schodząc z twierdzy w stronę nowej części miasta można przejść przez dzielnicę Mangalem. Tradycyjne albańskie domy stoją tu jeden nad drugim, jakby przytulone do skały. W stronę rzeki otwarte są setkami okien, które wyglądają jakby spoglądały w dół. Większość uliczek w Mangalem jest bardzo wąska, a w wielu miejscach zastępują je schody. Jedynie gdzieniegdzie, przy szerszych uliczkach można znaleźć sklepiki i niewielkie restauracje. Mieści się tu także sporo pensjonatów. Jednak wybierając nocleg na terenie Mangalem warto pamiętać, że do miejsc położonych głębiej w dzielnicy nie da się dojechać samochodem. Trzeba się więc liczyć z dłuższym spacerem, w niektórych przypadkach nawet z parkingu w nowej części miasta.
Berat to obok Gjirokastry najbardziej spójne architektonicznie miasto Albanii. I na tym przede wszystkim zasadza się jego atrakcyjność. Można tu zobaczyć jak wyglądały w przeszłości albańskie miasta, obejrzeć tradycyjną zabudowę, a jednocześnie znaleźć się we wciąż żywym i funkcjonującym mieście ze zwykłymi sklepikami, niewielkim bazarem, lokalnymi knajpkami i całym albańskim kolorytem. Zwiedzanie całości nie powinno zająć więcej niż 4-5 h. Oprócz Twierdzy i Magalem dobrym celem spaceru jest most na rzece Osum i dzielnica Gorica skąd roztacza się najlepszy widok na najstarszą część.
Berat to też odpowiednie miejsce do zrobienia zakupów i pamiątek. W twierdzy funkcjonuje sporo stoisk z rękodziełem, głównie z dywanami, tekstyliami i ceramiką, ale można tu też kupić miody i inne przetwory owocowe. Z kolei w dolnej części miasta warto zajść na stragany, gdzie handluje się serem, owocami i warzywami oraz dżemami. Przyjeżdżając do Beratu samochodem najlepiej zaparkować na głównym placu obok meczetu, na parkingu płatnym.
Booking.com
