Ciężko uwierzyć, że w średniowieczu liczący dziś około 3 tys. mieszkańców Złoty Stok zaliczany był do najważniejszych ośrodków przemysłowych w regionie. Działo się tak za sprawą działającej tu kopalni złota oraz mennicy, która wybijała nawet ponad 20 tys. złotych dukatów rocznie. Dziś pozostałością tej chwalebnej przeszłości jest Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Złota mieszczące się na terenie dawnej kopalni.
Kopalni znajduje się poza miastem, u podnóża Gór Złotych. W okresie średniowiecza w ich zboczach wyrytych było około 350 km chodników, z których pozyskiwano złotonośną rudę. Pierwsze prace górnicze zaczęto tu prowadzić w drugiej połowie XIII w., zaś w 1472 r. sprowadzono z Czech gwarków, którzy rozpoczęli budowę kopalń. Największy okres ich rozwoju przypadł na XV i XVI w. Równolegle z kopalniami powstały też huty złota oraz mennica, które należały do największych w tej części Europy.
Upadek wydobycia złota w tym miejscu rozpoczął się w drugiej połowie XVI w. Złoża wyczerpały się, doszło do kilku katastrof górniczych, a dodatkowo przez okolicę przetoczyło się kilka wojen, które doprowadziły do upadku gospodarczego tych terenów. Ostatecznie eksploatację kopalń zakończono w 1675 r.
Jednocześnie jednak w Złotym Stoku odkryto złoża rud arsenu. Wydobycie, którego inicjatorem był Hans Scharffenberg ruszyło na początku XVIII w. Wkrótce też wybudowano tu fabrykę arszeniku, która doprowadziła do kolejnego okresu nadzwyczajnego wzrostu gospodarczego Złotego Stoku. Za czasów pruskich wznowiono też wydobycie złota nowymi metodami i pozyskiwania kruszcu z hałd i żużlu. Tradycją było, że z wydobywanego tu złota wykonywano obrączki ślubne dla członków rodziny Hohenzollernów.
Kopalnia złota i arsenu w Złotym Stoku działała do 1962 r., a następnie została przekształcona w muzeum. Jego rozwój rozpoczął się pod koniec XX w., gdy obok wystaw udostępniono dla turystów także kilka sztolni, zaś wokół nich stworzono kompleks rekreacyjno-turystyczny.
W jego skład wchodzą sztolnie Gertruda, Czarna Górna i Ochrowa, Średniowieczna Osada Górnicza, Izba Tradycji Górniczych, Muzeum Minerałów, stanowisko do płukania złota, zalana wodą sztolnia, w której odbywają się podziemne spływy, ścianka wspinaczkowa, tory strzeleckie, stanowiska do czerpania papieru, mennica, gdzie można wybić własną monetę, ścieżki piesze i rowerowe, restauracja oraz hotel. Na terenie sztolni Gertruda znajduje się wystawa tabliczek ostrzegawczych i historycznych zarówno z kopalni, jak i innych miejsc. Wiele z nich to prawdziwe perełki, prezentowane często jako przykłady absurdów PRL.
Atrakcje można dowolnie łączyć w różne programy, a poznanie wszystkich miejsca na terenie kompleksu może zająć nawet 2-3 dni. Dla grup zorganizowanych można zarezerwować liczne warsztaty i gry terenowe z fabułą. Dodatkową atrakcją miejsca jest możliwość przejazdu podziemną kolejką górniczą, którą wyjeżdża się ze Sztolni Czarna Górna. W sztolni tej znajduje się też podświetlany, naturalny, podziemny wodospad, który robi na zwiedzających olbrzymie wrażenie.
Kopalnia w Złotym Stoku należy do najważniejszych atrakcji okolic Kłodzka i dzięki zróżnicowanej i bardzo bogatej ofercie jest doskonałym miejscem na rodzinny wypoczynek. Coś dla siebie znajdą tu zarówno najmłodsi, jak i ich rodzice.
