Grecja kojarzona jest przede wszystkim z zabytkami kultury antycznej. Jednak podróżując po niej można też spotkać prawdziwe cuda chrześcijańskiej sztuki sakralnej. Jednym z nich jest położony w Beocji, między Delfami, a Liwadią średniowieczny klasztor Osios Lukas. Jego najstarsze zabudowania pochodzą z X w., co czyni go najstarszym zachowanym do dziś w niezmienionej formie klasztorem na terenie Grecji. Dodatkowym jego atutem jest umiejscowienie na zboczach masywu górskiego Helikon i wspaniałe wkomponowanie w krajobraz. Osios Lukas został w 1990 r. wpisany na listę UNESCO wraz z klasztorami Dafni i Nea Moni.
Klasztor założył z fundacji władców bizantyńskich żyjący w X w. pustelnik Łukasz, nazywany też Stylitą. Już za życia był on uważany za świętego ze względu na przypisywane mu cuda uzdrawiania chorych oraz proroczych wizji. Łukasz miał przepowiedzieć m.in. wyzwolenie Krety spod panowania arabskiego. Gdy zmarł w 953 r. jego grób otoczony został kultem, a jego relikwiom przypisywano nadprzyrodzone moce. Wkrótce też Łukasz został ogłoszony błogosławionym. Dziś w klasztorze mieszka kilku mnichów dbających o grób świętego, a także zajmujących się produkcją miodu i przetworów spożywczych.
Najstarszą częścią kompleksu klasztornego jest kościół nazywany Theotokos, poświęcony Matce Bożej. Jest to jedyny w Grecji kontynentalnej, zachowany w niezmienionej formie kościół z X w. W jego surowym, pozbawione ozdób wnętrzu wyróżniają się dwie kolumny korynckie oraz wykonana z mozaiki posadzka. Z kościoła Theotokos przez łącznik można przejść do drugiego z kościołów, Katholikonu. Zbudowano go w 1011 r. ponad kryptą, w której pierwotnie pochowano błogosławionego Łukasza. Obecnie grób został przeniesiony do łącznika między świątyniami. Kościół zbudowany jest na planie ośmiobocznym i był wzorem według którego wzniesiono wiele świątyń na terenie Cesarstwa Bizantyńskiego. Według jego planów zbudowane są też kościoły w Mistrze i Dafni. Budowla nakryta jest kopułą, a dwa rzędy okien wpuszczają do wnętrze rozproszone, które tworzy niesamowitą atmosferę tego miejsca.
Wnętrze Katholikonu poświęconego błogosławionemu Łukaszowi pokrywają wspaniałe mozaiki, z których najstarsze pochodzą z XI w. Najcenniejszą jest przedstawienie Chrystusa obmywającego nogi Apostołom, ale są tu także wyobrażenia Zmartwychwstania, Chrztu Chrystusa,Ofiarowanie Jezusa w świątyni, Boże Narodzenie i spotkania z Niewiernym Tomaszem. Na mozaikach widoczna jest głębia i doskonale dobrana gra świateł, które sprawiają, że wyglądają one jak żywe.
Do zwiedzania udostępniona jest także krypta, w której znajduje się pierwotny nagrobek błogosławionego Łukasza. Jej sklepienie i ściany pokryte jest freskami. Z kolei w dawnym klasztornym refektarzu można zwiedzić niewielkie muzeum prezentujące dzieła sztuki bizantyńskiej.
Klasztor znajduje się nieco na uboczu głównych szlaków turystycznych Grecji, dlatego nawet w środku sezonu panuje tu spokój. Miejsce zachwyca swoim położeniem, doskonałym wkomponowaniem w krajobraz oraz widokami, jakie roztaczają się z jego najbliższych okolic.
Booking.com
