Mezquita – Wielki Meczet

Wielki Meczet powstawał na przestrzeni dwóch wieków, zmieniając swoje rozmiary, władców i znaczenie.

Budowę Mezquity rozpoczął w VIII wieku emir Abdar-Rahman, kupując od chrześcijan katedrę św. Wincentego,która podzielona murem działowym, służyła obu społeczeństwom. Pierwotny Meczet został ukończony w 796 roku przez jego syna Hiszmana, zajmował 1/5 obecnej powierzchni i posiadał jedynie 12 naw bocznych.

Kolejny panujący Abd ar-Rahman II znacznie powiększył meczet i za punk honoru postawił dorównać budowli w Mekce. Dla hiszpańskich muzułmanów, którzy nie zawsze mogli udać się do Mekki, świątynia stała się głównym miejscem pielgrzymek.

Szczyt rozwoju Kordowy w X wieku, za czasów panowania jednego z największych władców islamskiego świata, emira Abd ar-Rahman III miał wpływ na kolejna rozbudowę Wielkiego Meczetu. W tym czasie dobudowano nowy, wysoki na 80 metrów minaret (niestety nie przetrwał do naszych czasów), jednak właściwa rozbudowa datuje się na okres panowania syna, Al-Hakama. On to powiększył prawie dwukrotnie świątynię, burząc ścianę południową i dodając 14 nowych rzędów kolumn. Przy budowie mihrabu, niszy modlitewnej, zatrudnił budowniczych z Bizancjum. Niszą przetrwała do dziś i jest jednym z najwspanialszych zabytków mauretańskiej architektury sakralnej.

Ostateczne powiększenie Meczetu zostało dokonane za panowania wezyra Al-Mansura. Wtedy to dodano 7 rzędów kolumn od wschodniej strony, co trochę zburzyło symetrię świątyni, ale przy takim układzie całość została podzielona na „tyle cześci ile jest dni w roku”. Pośród 1445 lamp wisiały dzwony, które chrześcijańscy jeńcy przynieśli na własnych ramionach z Galicji. Po 200 latach sytuacje się odmieniły i za czasów panowania w Cordobie Fernando el Santo, dzwony zostały z powrotem przetransportowane do Galicji, tym razem na barkach arabskich.

Do Mezquity wchodzi się bocznymi wejściami przez Patio de los Naranjos. Warto wstać wcześniej i wybrać się na msze w godzinach 8.00 – 10.00, gdy wejście jest bezpłatne. Na Patio pośród drzew pomarańczowych zachowały się fontanny,które służyły dawniej do rytualnych obmywań przed modlitwą, a obecnie stanowią ozdobę placu. We wnętrzu 850 kolumn wywiera niesamowite wrażenie przestrzeni i wielkości, a dwupoziomowe prążkowane łuki optycznie podnoszą strop i jeszcze bardziej zwiększają przestrzeń. Miejscem, który najbardziej przyciąga wzrok jest mihrab, nisza wskazująca kierunek Mekki. Jego oprawa to prawdziwe arcydzieło mauretańskiej sztuki mozaikowej. Kopuła zwieńczona łukiem w kształcie podkowy została wbudowana w prostokątną rampę. Cały łuk jak gdyby promieniuje jak słońce czy księżyc.

Zamiarem twórców Mezquity było zwrócenie uwagi wychodzących własnie na mihrab, jednak dziś zwiedzający skupiają się przede wszystkim na coro (chórze), co sprawia, ze nisza jest prawie nie zauważana. Renesansowy chór zbudowano w 1523 roku. Na lewo od coro znajduje się inny chrześcijański dodatek – Capilla de Villaviciosa. Obok kaplicy wznosi się kopuła i kolumny dawnego mihrabu. Dzwonnicę w rogu Patio de los Naranjos dobudowano razem z katedrą. Widok z dzwonnicy na Mezquitę i miasto to niesamowite przeżycie.