Theth jest liczącą kilkudziesięciu mieszkańców wioską w Górach Północnoalbańskich, niedaleko granicy z Czarnogórą. Znajduje się na terenie Parku Narodowego Thethit uważanego za jeden z krajobrazowych i przyrodniczych skarbów Albanii. Do niedawna Theth było też jedną z najbardziej izolowanych miejscowości w Europie ponieważ jedyny dojazd zapewniała szutrowa droga prowadząca przez górską przełęcz, której pokonanie wymagało samochodu z wysokim zawieszeniem. Obecnie, po doprowadzeniu drogi asfaltowej Theth staje się ważnym ośrodkiem turystycznym, który jednak wciąż jeszcze ma swój tradycyjny klimat.
Miejscowość leży na wysokości 850 m n.p.m. i otoczona jest ze wszystkich stron górami. Dojechać tu można od strony Szkodry przez Boge. Od drugiej strony przez Krasnec dojazd możliwy jest tylko dla samochodów terenowych. Już sama droga do Theth jest niezwykła ponieważ trzeba pokonać górski grzbiet, a przełęcz Buni i Thores ma wysokość około 1700 m n.p.m. Nagrodą są jednak wspaniałe widoki, które można też podziwiać z przygotowanych parkingów.
Gdy już zjedzie się w dolinę od razu daje się zauważyć piękne położenie Theth. Góry są tu z każdej strony, a ponad zielonymi lasami wyłaniają się jasne grzebienie skał. Góry Północnoalbańskie zbudowane są ze skał wapiennych i osadowych i mają jasny odcień. Wyglądają niezwykle monumentalnie, a okoliczne szczyty przekraczają 2500 m n.p.m. W ostatnich latach Theth rozwija się coraz mocniej jako ośrodek turystyki górskiej. Wokół miejscowości poprowadzone są liczne szlaki piesze prowadzące m.in. na jeden z najważniejszych szczytów tego rejonu Maja Jezerce. Trzeba jednak pamiętać, że chodzenie po Górach Północnoalbańskich jest wymagające i trzeba mieć doświadczenie w górach typu Tatry. W wielu miejscach szlaki giną i przejście wymaga samodzielnej nawigacji w terenie, a ze względu na duże przewyższenia trasy są męczące. Dlatego podejmowanie wycieczek w tym rejonie należy dobrze przemyśleć i skonfrontować z własnymi umiejętnościami.
Na szczęście przyjeżdżając do Theth można też znaleźć kilka atrakcji niewymagających odbywania długich wędrówek. Sama wioska położona niedaleko źródeł rzeki Shale ma sporo tradycyjnej zabudowy, choć i tu jak grzyby po deszczu wyrastają nowe pensjonaty. Najbardziej charakterystyczną budowlą jest kamienny kościół katolicki z końca XIX w. Stoi w samym środku wsi, a po niedawnym remoncie prezentuje się bardzo dobrze. Warto przy tym wspomnieć, że większość wierzącej ludności Albanii jest muzułmańska. Jedynie niewielkie obszary w północnej części kraju zamieszkiwane są przez katolików. Należy do nich właśnie Theth. Niedaleko kościoła stoi kamienna wieża Nikoli Koceku. Obecnie mieści się przy niej pensjonat i restauracja, a wnętrze można zwiedzać. Wieża to jeden z reliktów dawnych, plemiennych albańskich tradycji. Budowla taka była przeznaczona dla osoby, która dopuściła się zabójstwa, pobicia lub okaleczenia innego członka społeczności. Sprawca mógł w niej przebywać przez 15 dni bez obawy, że dosięgnie go zemsta rodziny. W tym czasie miał możliwość znalezienia sobie przedstawiciela spośród członków starszyzny i prowadzenia negocjacji z poszkodowaną rodziną w celu ustalenia zadośćuczynienia. Podstawową zemstą była oczywiście śmierć, ale czasem rozmowy pozwalały uniknąć tego losu i spłacić lub w inny sposób zadośćuczynić rodzinie.
Niezwykle ciekawym miejscem w Theth jest Muzeum Etnograficzne znajdujące się w domu Lulash Boshi. To tradycyjny dom staroalbański o funkcjach obronnych, w którym zachowano kompletne wyposażenie. Wchodzi się do niego jak do mieszkania, które niedawno opuścili mieszkańcy. Przedmioty z końca XIX w. przeplatają się tu np. z kilkudziesięcioletnimi odbiornikami radiowymi. Można zobaczyć jak wyglądał tradycyjna kuchnia, salon, a także przyjrzeć się sprzętom i narzędziom domowym oraz ludowym strojom.
Idąc malowniczą drogą na południe miejscowości można podziwiać piękne widoki na całą okolicę. Ścieżka prowadzi do wodospadu Kaskada e Grunasit wzdłuż brzegu rwącej, górskiej rzeki Shale. Idąc dalej i wchodząc w boczną dolinę można też dotrzeć do tak zwanego „Niebieskiego Oka” czyli źródła z wodą o niezwykłym, błękitnym kolorze. Zarówno wodospad jak i „Blue Eye” cieszą się dużo popularnością wśród turystów i są celem wycieczek, tym bardziej, że dojście do nich jest proste.
Nawet jeśli nie jest się fanem górskich wędrówek, warto podczas pobytu w Albanii odwiedzić Theth. Wioska oferuje atrakcje, które spokojnie są w stanie zapełnić cały dzień. Jest tu też sporo restauracji, w tym niektóre malowniczo umiejscowione tuż nad brzegiem rzeki. Theth może być także bazą kilkudniowego pobytu dla osób lubiących bardziej forsowne górskie wycieczki ponieważ możliwości wędrówek wokół nie brakuje.
Booking.com
