Kudowa-Zdrój – więcej niż uzdrowisko

Wody mineralne są ogromnym bogactwem, które posiadają niektóre rejony Polski. Jednym z nich jest są okolice Kotliny Kłodzkiej, gdzie u podnóży Gór Stołowych leży miedzy innymi Kudowa Zdrój uznawana przez wielu za jedno z najważniejszych polskich uzdrowisk. Dzięki bijącym tu źródłom niewielka biedna wioska przeszła drogę przemiany do eleganckiego kurortu, który w XIX i początkach XX wieku odwiedzały koronowane głowy i elita ówczesnej Europy.

Kudowa do XVII wieku była niewiele znaczącą wioską na pograniczu polsko – czeskim. Znana była pod różnymi nazwami ale najczęściej wymienia się „Chudobę” co złośliwie komentowano jako opis statusu materialnego mieszkańców. Słowo to oznacza bowiem biedę. W pierwszej połowie XVII wieku nadeszła jednak zmiana. Odkryto pierwsze źródła wód mineralnych i już w 1636 roku stanęły w Kudowie pierwsze zakłady kąpielowe. Trzeba było kolejnych ponad 100 lat by rozwijające się uzdrowisko zagościło na stałe w świadomości lekarzy i kuracjuszy. Opisy uzdrowisk niemieckich z XVIII wieku wymieniają je jako jeden z wiodących ośrodków. Podjęto wtedy także na szeroką skalę badania składu chemicznego tutejszych wód. Okazały się one bardzo różnorodne i podejrzewano, ze mogą mieć bardzo szerokie zastosowanie lecznicze. Do tego były to wody smaczne, co sprawiało, że dość szybko podjęto decyzje o ich butelkowaniu. Podobno wielbicielem kudowskich wód był między innymi ówczesny cesarz niemiecki. Trafiły one także na stoły obradujących w Wiedniu podczas wielkiego kongresu 1814-1815 roku, mającego „uporządkować” sprawy w Europie po epoce Napoleona.

W połowie XIX wieku Kudowa była już pierwszym niemieckim uzdrowiskiem kardiologicznym a oprócz tego prawdziwym kurortem, który odwiedzali przedstawiciele rodziny panującej oraz elita polityczna i intelektualna kraju. Ośrodek kwitł, powstawały nowe pensjonaty i budowle zdrojowe. Wiele z nich przetrwało do dziś. Wzmożona fala turystów popłynęła do Kudowy w początkach XIX wieku, kiedy otwarto linię kolejową. Pewien zastój przyniosła I wojna światowa oraz ciągnące się po niej dość długo polsko – czeskie spory o przebieg granicy. Powróciły one także po II wojnie światowej. Miasto ostatecznie przypadło Polsce i od tego czasu nadal rozwijało się jako uzdrowisko. Oczywiście w czasach PRL państwowe, jednak po przemianach 1989 roku odzyskało dawny blask i świetność. Przyjmuje dziś turystów kuracjuszy nie tylko z Polski ale także z Niemiec.

Kudowskie wody należą do grupy wód arsenowych o wyrazistym smaku. Dziś działają trzy źródła Marchlewski i Śniadecki w pijalni (z podziałem na wodę ciepłą i zimną) oraz Moniuszko bezpośrednio w parku zdrojowym. Jego układ z uliczkami, pergolami oraz wielkim stawem z fontanną pochodzi z przełomu XVIII i XX wieku. Znajduje się w nim zadaszona hala spacerowa z początków XX wieku, która dziś bywa wykorzystywana podczas odbywających się tu imprez artystycznych. Centralną częścią uzdrowiska jest rozległy plac z pijalnią oraz zameczkiem i sanatorium Polonia. Zabytkowe budynki obrazują jak dużym i znaczącym uzdrowiskiem była niegdyś Kudowa. Ścieżki parku wspinają na wzgórze ponad miejscowością. Znaleźć tu można altanki, kapliczki i punkty widokowe. To popularne miejsce spacerowe.

Kudowa jest też domem dla nietypowych muzeów. Muzeum żaby pokazuje różne przedstawienia tego płaza zaliczanego do symboli miejscowości, natomiast Muzeum Zabawek pozwala przenieść się do krainy dzieciństwa. Dla spragnionych ruchu dobrą ofertę ma niewielki Aquapark, a okoliczne szlaki piesze, rowerowe, ścieżki do nordic walkingu, a zimą stoki i biegowe trasy narciarskie pozwalają na aktywny wypoczynek o każdej porze roku.

Jednak Kudowa to nie tylko uzdrowisko. Miejscowość składa się z kilku dzielnic. Także w nich znaleźć można interesujące obiekty. Należy do nich niewątpliwie kaplica czaszek w Kudowie – Czermnej, jedna z trzech takich w Europie. Niedaleko działa także szlak ginących zawodów oraz ruchoma szopka. W Kudowie – Pstrążnej znajduje się natomiast skansen prezentujący budownictwo sudeckie. Kudowa to dla wielu także miejsce wypoczynku i doskonały punkt wypadowy do licznych atrakcji turystycznych w rejonie czeskich i polskich Gór Stołowych oraz niedalekiej Kotliny Kłodzkiej.